حرفه زنبورداری این روزها همانند هزاران حرفه دیگر درگیر مسائل و مشکلات مرتبط با خود است، زنبورداران این روزها علاوه بر نیش زنبور باید نیش بی‌مهری مسئولان را نیز در حل کردن مشکلاتشان تحمل کنند.
به گزارش ایسنا، عسل یکی از محصولات دامی محسوب می‌شود که خواص بسیار بالایی در درمان انواع بیماری‌ها دارد، اما عسل زمانی می‌تواند برای درمان بیماری موثر واقع شود که به‌صورت استاندارد و ارگانیک تولید شود، اما گاهی مشکلات موجود در حوزه زنبورداری موجب می‌شود تا زنبورداران رغبت چندانی برای تولید محصول با کیفیت نداشته باشند.
چهارمحال و بختیاری به‌علت وجود مراتع بکر و باغات، منطقه مستعدی برای پرورش زنبورعسل محسوب می‌شود، طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری، بالغ بر ۳۰۶ هزار کلونی زنبور عسل در استان وجود دارد و عسل این استان از مرغوبیت بالایی برخوردار است.
امروزه کمبو شکر، ورود داروهای تقلبی به بازار، عدم همکاری باغداران برای استقرار کلونی‌های زنبور عسل در باغات، حضور دلالان در بازار عسل و ... فعالان حوزه زنبورداری را با چالش‌های بسیاری مواجه کرده است.
برخی مافیا با ورود داروهای غیر اصولی موجب کاهش عسل تولیدی در کشور می‌شوند
غلامرضا صادقی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه ۲۰ سال است که وارد حرفه زنبورداری شده، اظهار کرد: ۱۰ سال است که به صورت حرفهای در این شغل فعالیت دارم.
وی کشور ایران را به دلیل چهارفصل بودن قطب قوی زنبورداری معرفی کرد و افزود: متاسفانه به دلیل رعایت نکردن برخی اصول و استفاده از داروهایی که عموما به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند، سمومی وارد عسل شده و نمی‌توان محصول تولیدی کشور را به دیگر کشورها صادر کرد.
صادقی با بیان اینکه در صورت استفاده از داروهای ارگانیک می‌توان عسل تولیدی را به دیگر کشورها به خصوص کشورهای عربی صادر کرد، گفت: متاسفانه برخی مافیا با ورود داروهای غیر اصولی موجب کاهش عسل تولیدی در کشور می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه چهارمحال و بختیاری استانی مستعد در تولید عسل با کیفیت است، توضیح داد: برخی قوانین دست و پا گیر مانع از ارزآوری بیشتر این حرفه شده به طوریکه با فراوری محصولات تولیدی در استان می‌توان در کنار ایجاد اشتغال، مقوله افزایش سود را نیز مورد توجه قرار داد.
این تولیدکننده عسل با گلایه از اینکه هیچ یک از سازمانها زنبورداران را به رسمیت نمی‌شناسند، تاکید کرد: جهاد کشاورزی وام‌های خوداشتغالی را در اختیار افراد قرار می‌دهد اما متاسفانه نظارت چندانی بر روی این موضوع وجود ندارد و بسیاری از افرادی که این وام‌ها را دریافت می‌کنند زنبوردار نیستند.
وی همچنین از عدم همکاری برخی باغداران در استقرار کلونی در زمین‌هایشان خبر داد و گفت: وجود کلونی در زمین‌های کشاورزی موجب رونق محصولات کشاورزی می‌شود اما برخی باغداران با این موضوع موافق نیستد که با آموزش‌های جهاد کشاورزی این موضوع تا حدودی مرتفع شده است.
صادقی ادامه داد: در مقوله فراوری عسل و اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو مشکلات فراوانی وجود دارد، به عنوان مثال برای احداث آزمایشگاهی برای تولید زهر زنبور عسل که می‌تواند بهترین منبع درآمد برای زنبورداران باشد، حدود ۵ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز بوده که متاسفانه از توان مالی زنبورداران خارج است.
وی به افزایش قیمت نهاده‌های دامی اشاره کرد و گفت: زنبورداران در تهیه شکر دولتی هم با مشکل مواجه هستند و اختصاص دو کیلوگرم شکر به ازای هر کلونی دردی را درمان نمی‌کند، از طرفی تمامی محصولات افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند اما عسل با رشد قیمتی چندانی مواجه نبوده است.
صادقی با تاکید بر اینکه فعالیت در حوزه تولید عسل نیازمند حضور افراد تحصیل‌کرده است، گفت: تا کنون حدود ۱۰۰۰ نفر را آموزش داده‌ام که با حضور حرفهای افراد می‌توان در تولید فراورده‌های عسل همچون ژل رویال و زهر زنبور عسل ورود کرده و ارز آوری بالایی را رقم بزنیم.
برخی باغداران موافق حضور کلونی‌های زنبورعسل در باغات نیستند
همپنین نرجس برجیان از دیگر تولیدکنندگان زنبور عسل در چهارمحال و بختیاری نیز به همکاری نکردن بسیاری از باغداران برای قرار گرفتن کلونی در باغ‌هایشان اشاره کرد و گفت: در کنار این امر، حتی اگر اجازه هم داده شود متاسفانه سمپاشی باغات موجب تلف شدن زنبورها شده و بیمه هم این موارد را جزو غرامت محسوب نمی‌کند.
وی نبود بازار فروش، پایین بودن قدرت خرید مردم و حضور دلالان در فروش عسل و بروکراسی‌های اداری در اخد مجوز برای برندسازی را از جمله مشکلات زنبورداران عنوان کرد و ادامه داد: از طرفی ورود زنبورداران غیرحرفه‌ای و اخذ وام توسط این افراد موجب می‌شود کیفیت عسل تولیدی تا حد زیادی کاهش یابد.
برجیان با بیان اینکه تا کنون بیش از ۳۰۰ نفر از آموزش‌های او در شهرستان لردگان استفاده کرده‌اند، گفت: آمادگی برای آموزش بیشتر وجود دارد اما لازم است متولیان نیز حمایت کرده و تسهیلات مورد نیاز را در اختیارمان قرار دهند.
کندوهای زنبورعسل موجب افزایش چند برابری محصول در باغات می‌شود
سید اصغر موسوی- رئیس بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه گرده‌افشانی درختان میوه عموما توسط باد و حشرات انجام می‌شود، اظهار کرد: گرده‌افشانی حدود دو تا سه درصد باغاتی مانند پسته، فندق و گردو توسط باد انجام می‌شود و بالغ بر ۹۲ درصد درختان توسط حشرات از جمله زنبورعسل گرده‌افشانی می‌شوند.
وی با بیان اینکه زنبور عسل نقش اساسی در بارور کردن درختانی مانند گیلاس، زردآلو، آلو و گلابی دارد، افزود: در برخی درختان باید دانه گرده توسط یک عامل از رقمی به رقم دیگر منتقل شود تا باروری درخت اتفاق بیوفتد، عموما در مدیریت گرده‌افشانی، رقم‌های مختلف در کنار هم برای کشت انتخاب می‌شوند.
موسوی بیان کرد: در بحث مدیریت گرده‌افشانی سه پارامتر انتخاب ارقام تجاری گرده‌زا، انتخاب ارقام مناسب با یکدیگر از نظر ژنتیکی و همزمان بودن گلدهی این ارقام با یکدیگر دارای اهمیت است، یعنی باید رقمی انتخاب شود که گلدهی آن با رقم اصلی یکسان باشد و همچنین از نظر ژنتیکی با رقم گرده‌زا تفاوت نداشته باشد، همچنین این رقم تجاری باشد، زیرا این ارقام باید دو به یک در ردیف‌های درختان کشت شده قرار بگیرند.
رئیس بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه ماهیت زنبور عسل چرخش در بین گل‌ها برای جمع‌آوری شهد است، گفت: زنبور بازدیدهای متعددی را از گل‌ها انجام می‌دهد تا خوراک ملکه و نوزدانی که به شهد نیاز دارند را تامین کند، زنبورهای عسل ثابت گل هستند، یعنی در بین گل‌های درختان مختلف جابجا نمی‌شوند و تنها از گل گونه درخت تغذیه می‌کنند، برای مثال اگر برای اولین بار از گل درخت بادام تغذیه کرد تا پایان از گل همان درختان تغذیه می‌کند و به سراغ درختان دیگر مانند گیلاس و ... نمی‌رود، همچنین به‌صورت مداوم گل را بررسی و گرده را منتقل می‌کند.
وی ادامه داد: یک زنبور عسل برای تولید یک گرم عسل، حدود ۱۵ هزار گل را بررسی می‌کند و این گرده‌افشانی توسط زنبور عسل در زمان گلدهی درختان فواید بسیاری دارد، یعنی حضور کندوهای عسل در باغات به زنبور در تولید عسل ۲۰ درصد سود برساند به باغدار بین ۸۰ تا ۹۰ درصد سود خواهد رساند.
موسوی با اشاره به اینکه بهترین زمان ورود کندوهای زنبور عسل به باغات برای عمل گرده‌افشانی پس از باز شدن حدود پنج درصد گل‌های باغات است، عنوان کرد: تا زمانی‌که گلبرگ‌ها باز نشده‌اند، باغات نیاز به سمپاشی ندارند و پس از آن کندوها باید از باغ خارج شوند.
رئیس بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: باید کندوهایی در باغات مستقر شوند که تعداد کلونی‌های آن‌ها قوی باشد، همچنین باید کلونی‌ها در سطح باغ پراکنده شود و در یک محل متمرکز نشوند.
وی خاطرنشان کرد: باید کندوهای زنبور عسل در باغات در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرند، همچنین آبشخورهایی باید برای زنبورهای عسل تعبیه شود، گرده‌افشانی باعث می‌شود که محصول باغات تا چند برابر افزایش پیدا کند.
موسوی در پایان بیان کرد: حضور زنبورهای عسل در باغات هیچ آسیبی به گل‌های درختان وارد نمی‌کند، اگر باغداران به اهمیت حضور کندوها پی ببرند، برای این کار اقدام می‌کنند.
زنبورداران شکر مازاد بر سهمیه خود را از بازار آزاد تهیه کنند
حسن رحمانی- مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در خصوص کمبود شکر زنبورداران، اظهار کرد: حدود ۵۳۰ تن شکر یارانه‌ای در بین زنبورداران توزیع شده است و هر ماه نیز سهمیه جدیدی به آن‌ها اختصاص پیدا می‌کند.
وی افزود: زنبورداران می‌توانند شکر مازاد بر سهمیه خود را از بازار آزاد تهیه کنند.
رحمانی در خصوص فرآوری عسل، گفت: زنبورداران می‌توانند برای احداث واحدهای فرآوری عسل و ژل رویال مجوز از بخش صنایع سازمان جهادکشاورزی دریافت کنند.
مدیر امور طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری یادآور شد: نظارت بر استفاده از سموم توسط زنبورداران بر عهده سازمان دامپزشکی است.
وی بیان کرد: جلسه مدیریت گرده‌افشانی در سازمان جهادکشاورزی به‌منظور توجیه باغداران برای فواید حضور کلونی‌های زنبور عسل در باغات برای افزایش محصول برگزار شد.
رحمانی عنوان کرد: سال گذشته حدود ۴۰۰۰ تن عسل در چهارمحال و بختیاری شد، میزان تولید عسل در استان قابل پیش‌بینی نیست.