مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان اطلاعرسانی بسیار ضعیف در خصوص مزایای جشنوارههای علمی و فناوری، ضعف ارتباط بینسازمانی در ساختار فناوری، واهمه ایدهپردازان از ارائه ایده و عدم همکاری سازمانها و دستگاههای دیگر در برگزاری جشنوارههای فناوری و کسبوکار در استان را از مهمترین علل آمار پایین و کیفیت ضعیف تا متوسط طرحهای ارائهشده دانست و گفت: واقعیت این است که هر جشنوارهای متولی میخواهد؛ بهدلیل عدم حمایت المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویان بهنوعی لغو شد.
دکتر فاخر رحیم در گفتوگو با خبرنگار ایسنا در خصوص طرحهای ارائهشده به المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویان خوزستان همگام با سیزدهمین جشنواره ملی فنآفرینی شیخبهایی اصفهان، اظهار کرد: در واقع جشنواره شیخ بهایی دارای همکارگروهها یا زیرگروههایی از استانهای مختلف است که داوری فنی طرحها توسط داوران کشوری مستقر در همان استانها انجام و سپس وارد این جشنواره میشود؛ المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویان نیز همکار جشنواره شیخ بهایی است.
وی تصریح کرد: دلیل طراحی چنین روندی این است که داوران تخصصی مستقر در هر استان با مشکلات آن استان بیشتر آشنا هستند و طرحهای در راستای حل مشکلات استانی و منطقهای همراه با پیشینه علمی خوب را ارجحیت میدهند؛ البته در این داوری آینده آن کسبوکار را نیز در نظر میگیرند و بهعبارتدیگر طرح باید توجیه اقتصادی و فنی نیز داشته باشد.
معیارهای ارزیابی و داوری طرحهای کسبوکار فناورانه
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه البته یک چکلیست استاندارد شامل موارد متعدد برای داوری طرحها وجود دارد، تصریح کرد: یکی از موارد این است که مشکلات یا معضلات منطقهای از طریق ارائه فناوریها و نوآوریهای جدید رفع شود؛ همچنین آینده طرح کسبوکار از این حیث حائز اهمیت است که فرد میخواهد روی آن سرمایهگذاری انجام دهد و اگر توجیه اقتصادی نداشته باشد منجر به شکست شده و سرمایههای استانی از بین میرود.
فاخر افزود: معیار مهم دیگری که امسال روی آن تأکید شد، همراستا بودن با مفاهیم اقتصاد مقاومتی است و در این میان طرحهایی که بتوانند به تحقق اقتصاد مقاومتی منطقه و استان کمک کنند، نسبت به دیگر طرحها ارجحیت دارند. از دیگر مواردی که در داوری مدنظر قرار میگیرد این است که به مسائل مدیریتی طرح بهخوبی پرداختهشده باشد. بستن کارگروه و وجود تخصصهای مختلف موردنیاز با پیشینههای علمی خوب از موارد مهم در این خصوص است. علاوه بر آن طرح کسبوکار باید بهخوبی توضیح داده شده باشد.
اطلاعرسانی در خوزستان بسیار ضعیف است
وی پرداختن به جنبههای اجتماعی و زیستمحیطی طرح را از دیگر موارد و معیارها در ارزیابی طرحها عنوان کرد و گفت: در کنار آن توجیه اقتصادی و مالی طرح ازجمله نقطه سربهسر، زمان بازگشت سرمایه و نسبت سود آن و ... مورد تأکید است که سرمایهگذار بتواند نسبت به ورود به آن رغبت پیدا کند. علاوه بر آن امسال توجه به معضلات استانی مانند گردوخاک و آلایندههای زیستمحیطی در ارزیابی طرحها لحاظ شد.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه یک یا حداکثر 2 طرح از هر استان میتواند به جشنواره فنآفرینی شیخ بهایی معرفی شود، تصریح کرد: معضلی که امسال در استان با آن مواجه بودیم اطلاعرسانی بسیار ضعیف در خصوص این جشنواره بوده است؛ بهطوریکه طرحهای خوبی ارائه نمیشود و از سوی دیگر وقتی این طرحها در سطح کشور با استانهای دیگر مقایسه میشوند استان ما را ازنظر فناوری و نوآوری ضعیف جلوه میدهد درحالیکه از این نظر در سطح خوبی هستیم و پتانسیلهای بسیاری در استان وجود دارد.
آمار پایین طرحهای خوزستان برای جشنواره شیخ بهایی
فاخر ادامه داد: بهعبارتدیگر معمولاً طرحهای ضعیف یا متوسط ارائه میشود و تعداد طرحها نیز معدود است؛ البته امسال طرح قوی نیز ارائهشده اما تعداد طرحها اندک و حدود چهار، پنج طرح بود درحالیکه انتظار میرفت بیش از 30، 40 طرح ارائه شود. بااینوجود درنهایت یک طرح برای ارائه به جشنواره شیخ بهایی انتخاب شد. حال در نظر بگیرید که این طرح باید چنان از ساختار و طراحی خوب و قوی برخوردار باشد که در مقایسه با طرحهای استانهای دیگر امتیاز لازم را کسب کند و نمادی از فناوری در استان خوزستان است.
وی درباره اینکه آیا چنین ظرفیتی در استان وجود دارد، اظهار داشت: واقعاً طرحهای بسیار خوبی در استان ارائه میشود اما متأسفانه مسیر را بهدرستی انتخاب نمیکنند. این طرحها معمولاً با حداقل حمایتها شروع به حرکت میکنند درحالیکه اگر یک طرح بتواند در فرآیند جشنوارهها شرکت کرده و تأیید شود، امتیازات خاصی به آن تعلق میگیرد، اما فناور یا نوآور ما از چنین مزایایی اطلاع ندارد حالآنکه این ظرفیت در استان، یک پتانسیل متوسط به بالا است؛ اگرچه نسبت به برخی استانهای دیگر عقبتر هستیم.
رویه غلط فناوران خوزستانی به سمت طرحهای نفتی
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه 2 معضل در این خصوص وجود دارد، گفت: یک مسأله به تفکر فناوران استان مربوط است که به سمت فعالیتهای حوزه نفت گرایش دارند زیرا خوزستان یک استان نفتخیز بوده و عمده اقتصاد آن در دست شرکتهای نفتی است. درنتیجه معمولاً اغلب افراد به این سمت گرایش پیدا میکنند که شرکتهایی را تأسیس کنند تا بتوانند قراردادهایی را با نفت منعقد کنند.
فاخر افزود: این رویه غلطی است و ما روی آن قسمت از شرکتها که به سمت نفت و قراردادهای نفتی نمیروند، تأکید میکنیم زیرا میدانیم نفت درهرصورت مدت معدود و کاربریهای خاصی دارد؛ به همین دلیل نمیتوان چندان روی آن سرمایهگذاری کرد. ما به تکنولوژیهای برتر بهطور مثال در مباحث محیطزیست و بهداشت و درمان نیاز داریم.
معضل تشکیل کارگروههای تخصصی مبتنی بر روابط دوستانه
وی معضل دوم را اقدام بسیاری از افراد نسبت به تأسیس شرکت و ارائه طرحها و ایدههای آنها بدون بستن یک گروه علمی قوی دانست و تصریح کرد: بهطور مثال شرکتی که میخواهد در حوزه مهندسی پزشکی فعالیت کند اگر در آن شرکت یک متخصص مهندسی پزشکی یا پزشک وجود نداشته باشد قاعدتاً نمیتواند محصول خود را بهراحتی وارد بازار کند زیرا مصرفکننده نهایی محصول آنها پزشک یا جامعه پزشکی است؛ درواقع تشکیل کارگروههای تخصصی برای شرکتها تا حدودی غیرعلمی و مبتنی بر روابط دوستانه است، تا روابط علمی.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان درباره طرح منتخب خوزستان برای حضور در جشنواره شیخ بهایی، اظهار داشت: با توجه به اینکه یکی از موارد تحت پیگیری در استان مباحث آلایندگی صنایع هستند و یکی از صنایع نیز صنعت نیشکر است که مواد زائدی تحت عنوان باگاس تولید میکند که این ماده به دلیل دارا بودن الکل زیاد خاصیت خود اشتعالی دارد و آلایندههایی را وارد محیط میکند، طرحهایی که این ماده را به یک محصول قابلاستفاده تبدیل کند برای ما حائز اهمیت هستند زیرا هم معضل آلایندگی حاصل از تولید این ماده رفع میشود و هم از این ماده که با حجم زیاد در استان تولید میشود و از بین میرود یک محصول قابلاستفاده ایجاد میشود. طرحی که درنهایت ازنظر داوران تأیید شد، در این حیطه بود.
مزایای حضور طرحهای کسبوکار در جشنوارههای فناوری
وی با اشاره به امتیاز حضور در جشنوارههای فناوری برای طرحهای کسبوکار، خاطرنشان کرد: طرحهای فناور یا نوآور درنهایت هنگامیکه بخواهند محصول نهایی را وارد بازار کنند یا قرارداد نهایی خود را ببندند به برخی تأییدیهها نیاز دارند که یکی از این تأییدیهها شرکت در جشنوارههای علمی و فناوری برتر است؛ بهگونهای که اگر طرحی در این جشنوارهها ارائه و تأیید شود فرآیند اخذ این تأییدیهها برای آن برای ورود به بازار بسیار تسهیل خواهد شد.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان افزود: این تأییدیهها موجب میشود که شرکتها بتوانند بهراحتی مجوزهای نهایی برای ارائه محصول خود به بازار را اخذ کنند. علاوه بر آن با توجه به اینکه کارگروهها پیشینه علمی طرح را نشان نمیدهند، وقتی داوری علمی تخصصی روی طرح انجام شده و تأییدیه علمی اخذ کرده باشد، از امتیاز بالایی برخوردار خواهد شد زیرا مشاورههای تخصصی خود را طی کرده است.
فاخر درباره تفاوت طرحهای استان نسبت به سال گذشته با بیان اینکه تعداد این طرحها تغییری نکرده است، گفت: مشکل ما این است که بسیاری از فناوران از اهمیت این جشنوارهها بیاطلاع هستند و درنتیجه طرحها برای حضور در جشنواره ارائه نمیشوند و معمولاً یا خودِ فرد بهصورت خودجوش جستجو میکند یا برحسب اتفاق در جشنوارهای مانند ایتاپ طرح خود را ارائه و در آنجا راهنمایی میشود. بهعبارتدیگر ساختار ارتباطی در حیطه فناوری در استان شکل نگرفته است به همین دلیل طرحهای بسیار معدودی وجود دارد که هرساله در این جشنواره شرکت میکنند.
فناوران و ایدهپردازان از ارائه طرح خود ترس دارند
وی با بیان اینکه دغدغه این افراد این است که ایده آنها شاید از دستشان خارج شود، اظهار کرد: به همین دلیل غالب افرادی که با آنها برخورد میکنیم از ارائه ایده خود ترس دارند زیرا در کشور ما ضمانتهای لازم وجود ندارد که اگر فردی ایده خود را ارائه داد شخص دیگری از آن استفاده نکند؛ درنتیجه اغلب این افراد منتظر میمانند تا ایده آنها ابتدا ثبت اختراع شده و سپس آن را ارائه دهند.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان ادامه داد: معمولاً حدود 80 تا 90 درصد از افرادی که برای ارائه ایده خود مراجعه میکنند افرادی هستند که ایده آنها قبلاً ثبت شده است. از سوی دیگر ما نیز نمیتوانیم این اطمینان خاطر را به آنها ارائه دهیم؛ درنتیجه صاحبان ایده به دلیل قوانین ضعیف حمایت از ایدهپردازان در کشور و ضعف مالکیت معنوی از ارائه ایده خود نگران هستند.
فاخر مسأله دیگر را ضعف ارتباط بینسازمانی میان ساختارهای علم و فناوری دانست و توضیح داد: اگرچه مراکز رشد در استان جلسات مشترکی دارند اما برای معرفی طرحهای برتر خود سرمایهگذاری نمیکنند؛ در حال حاضر حدود هفت مرکز رشد علاوه بر مراکز مختلف پژوهشی، فناوری و نوآوری در استان وجود دارد که اگر هرکدام یک طرح برتر را ارائه دهند شاید بالغبر 25 طرح برتر داشته باشیم.
لزوم ایجاد دفاتر ارتباط با صاحبان ایده در پارکها و مراکز رشد
وی همچنین با بیان اینکه مشاورههای تخصصی در این زمینه نیز صورت نمیگیرد، گفت: پارکها و مراکز رشد فناوری باید مشابه دفتر ارتباط مردمی استانداری، یک دفتر ارتباط با فناوران خارج از این مراکز داشته باشند که افراد صاحب ایده بتوانند بهطور رایگان از مشاوره آن بهرهمند شوند و جشنوارههای مختلف نیز توسط این دفاتر به افراد معرفی شود؛ به دلیل آنکه هماهنگی و ارتباط بینسازمانی ضعیف است این اتفاقات رخ نمیدهد.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با اشاره به اینکه برای ارائه طرحها جهت معرفی به جشنواره شیخ بهایی معمولاً یک فرصت یک تا 1.5 ماهه در نظر گرفته میشود، افزود: پس از منقضیشدن این زمان، طرحها ارسال میشود؛ المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویی از سوی پارک علم و فناوری خوزستان زیرگروه جشنواره شیخ بهایی تعریف شد و بهعبارتدیگر رویداد جداگانهای نبود اما فرصت کافی نیز برای برگزاری این جشنواره وجود ندارد.
دلیل ادغام المپیاد کسبوکار در جشنواره شیخ بهایی
فاخر ادامه داد: فرض کنید در آن جشنواره 20 طرح ارائه شود؛ اولین مشکل این است که این طرحها درجایی ثبت نمیشوند که قابلپیگیری باشند. بهعبارتدیگر سامانهای که طرحها در آن با مشخصات صاحبان آنها ثبت شود، ایجاد نشده است. از سوی دیگر همه کار را بر عهده فرد ارائهدهنده ایده میگذاریم، این فرد هم درنهایت خسته میشود. ما به او یک نمونبرگ میدهیم و وقتی آن را تحویل داد، عیناً طرح را وارد مرحله داوری میکنیم، بدون آنکه فرد راهنمایی شده باشد؛ در اینجا جای مشاوره تخصصی خالی است.
وی موضوع دیگر را فاصله زمانی بسیار کم میان 2 جشنواره دانست و خاطرنشان کرد: فردی که ایده خود را در یک جشنواره ارائه داده و یک جایزه کوچک هم دریافت کرده است، گاهی فراموش میکند یا خسته میشود و ترجیح میدهد مدتی را استراحت کند و معمولاً افراد 2 جشنواره متوالی را شرکت نمیکنند؛ به همین دلیل اگر فاصله زمانی بین جشنوارهها بیشتر بود و طرحها نیز جایی ثبت میشد که قابلپیگیری باشند، میتوانستیم با افراد برای برگزاری جشنواره ارتباط داشته باشیم.
هر جشنواره متولی میخواهد/همه سازمانها باید سهیم باشند
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه باید زحمت خود را بیشتر کنیم، گفت: در استان ما با توجه به ضعف اطلاعرسانی ناگزیر باید خودمان به دنبال فناوران، نوآوران و صاحبان ایده برویم زیرا اغلب از این ساختارها بیاطلاع هستند؛ البته هیچ اشکالی هم ندارد زیرا آنها میخواهند از استان ما دفاع کنند و نمادی از فناوری استان هستند.
خر تصریح کرد: جشنواره طرح کسبوکار تا مراحلی پیش رفت اما واقعیت این است که هر جشنوارهای متولی میخواهد؛ بهطور مثال مگر پارک علم و فناوری بهتنهایی میتواند چند جشنواره را برگزار و برای آن هزینه کند و مگر چهقدر اعتبار، نیرو و امکانات در اختیار دارد؟ برای برگزاری چنین جشنوارههایی دستگاهها و سازمانهای دیگر هم باید سهیم باشند. وقتی میگوییم همکاری بینسازمانی ضعیف است، یکی از نمودهای آن در چنین بخشهایی است. این جشنواره نیز بهدلیل نبود حمایت بهنوعی لغو شد و طرحهای ارائهشده در آن نیز بهطور مستقیم برای جشنواره شیخ بهایی داوری شدند.
مشاور عالی پارک فناوری خوزستان با اشاره به لغو المپیاد کسبوکار عنوان کرد:
ایدهپردازان از ارائه ایده خود ترس دارند
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان اطلاعرسانی بسیار ضعیف در خصوص مزایای جشنوارههای علمی و فناوری، ضعف ارتباط بینسازمانی در ساختار فناوری، واهمه ایدهپردازان از ارائه ایده و عدم همکاری سازمانها و دستگاههای دیگر در برگزاری جشنوارههای فناوری و کسبوکار در استان را از مهمترین علل آمار پایین و کیفیت ضعیف تا متوسط طرحهای ارائهشده دانست و گفت: واقعیت این است که هر جشنوارهای متولی میخواهد؛ بهدلیل عدم حمایت المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویان بهنوعی لغو شد.
دکتر فاخر رحیم در گفتوگو با خبرنگار ایسنا در خصوص طرحهای ارائهشده به المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویان خوزستان همگام با سیزدهمین جشنواره ملی فنآفرینی شیخبهایی اصفهان، اظهار کرد: در واقع جشنواره شیخ بهایی دارای همکارگروهها یا زیرگروههایی از استانهای مختلف است که داوری فنی طرحها توسط داوران کشوری مستقر در همان استانها انجام و سپس وارد این جشنواره میشود؛ المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویان نیز همکار جشنواره شیخ بهایی است.
وی تصریح کرد: دلیل طراحی چنین روندی این است که داوران تخصصی مستقر در هر استان با مشکلات آن استان بیشتر آشنا هستند و طرحهای در راستای حل مشکلات استانی و منطقهای همراه با پیشینه علمی خوب را ارجحیت میدهند؛ البته در این داوری آینده آن کسبوکار را نیز در نظر میگیرند و بهعبارتدیگر طرح باید توجیه اقتصادی و فنی نیز داشته باشد.
معیارهای ارزیابی و داوری طرحهای کسبوکار فناورانه
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه البته یک چکلیست استاندارد شامل موارد متعدد برای داوری طرحها وجود دارد، تصریح کرد: یکی از موارد این است که مشکلات یا معضلات منطقهای از طریق ارائه فناوریها و نوآوریهای جدید رفع شود؛ همچنین آینده طرح کسبوکار از این حیث حائز اهمیت است که فرد میخواهد روی آن سرمایهگذاری انجام دهد و اگر توجیه اقتصادی نداشته باشد منجر به شکست شده و سرمایههای استانی از بین میرود.
فاخر افزود: معیار مهم دیگری که امسال روی آن تأکید شد، همراستا بودن با مفاهیم اقتصاد مقاومتی است و در این میان طرحهایی که بتوانند به تحقق اقتصاد مقاومتی منطقه و استان کمک کنند، نسبت به دیگر طرحها ارجحیت دارند. از دیگر مواردی که در داوری مدنظر قرار میگیرد این است که به مسائل مدیریتی طرح بهخوبی پرداختهشده باشد. بستن کارگروه و وجود تخصصهای مختلف موردنیاز با پیشینههای علمی خوب از موارد مهم در این خصوص است. علاوه بر آن طرح کسبوکار باید بهخوبی توضیح داده شده باشد.
اطلاعرسانی در خوزستان بسیار ضعیف است
وی پرداختن به جنبههای اجتماعی و زیستمحیطی طرح را از دیگر موارد و معیارها در ارزیابی طرحها عنوان کرد و گفت: در کنار آن توجیه اقتصادی و مالی طرح ازجمله نقطه سربهسر، زمان بازگشت سرمایه و نسبت سود آن و ... مورد تأکید است که سرمایهگذار بتواند نسبت به ورود به آن رغبت پیدا کند. علاوه بر آن امسال توجه به معضلات استانی مانند گردوخاک و آلایندههای زیستمحیطی در ارزیابی طرحها لحاظ شد.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه یک یا حداکثر 2 طرح از هر استان میتواند به جشنواره فنآفرینی شیخ بهایی معرفی شود، تصریح کرد: معضلی که امسال در استان با آن مواجه بودیم اطلاعرسانی بسیار ضعیف در خصوص این جشنواره بوده است؛ بهطوریکه طرحهای خوبی ارائه نمیشود و از سوی دیگر وقتی این طرحها در سطح کشور با استانهای دیگر مقایسه میشوند استان ما را ازنظر فناوری و نوآوری ضعیف جلوه میدهد درحالیکه از این نظر در سطح خوبی هستیم و پتانسیلهای بسیاری در استان وجود دارد.
آمار پایین طرحهای خوزستان برای جشنواره شیخ بهایی
فاخر ادامه داد: بهعبارتدیگر معمولاً طرحهای ضعیف یا متوسط ارائه میشود و تعداد طرحها نیز معدود است؛ البته امسال طرح قوی نیز ارائهشده اما تعداد طرحها اندک و حدود چهار، پنج طرح بود درحالیکه انتظار میرفت بیش از 30، 40 طرح ارائه شود. بااینوجود درنهایت یک طرح برای ارائه به جشنواره شیخ بهایی انتخاب شد. حال در نظر بگیرید که این طرح باید چنان از ساختار و طراحی خوب و قوی برخوردار باشد که در مقایسه با طرحهای استانهای دیگر امتیاز لازم را کسب کند و نمادی از فناوری در استان خوزستان است.
وی درباره اینکه آیا چنین ظرفیتی در استان وجود دارد، اظهار داشت: واقعاً طرحهای بسیار خوبی در استان ارائه میشود اما متأسفانه مسیر را بهدرستی انتخاب نمیکنند. این طرحها معمولاً با حداقل حمایتها شروع به حرکت میکنند درحالیکه اگر یک طرح بتواند در فرآیند جشنوارهها شرکت کرده و تأیید شود، امتیازات خاصی به آن تعلق میگیرد، اما فناور یا نوآور ما از چنین مزایایی اطلاع ندارد حالآنکه این ظرفیت در استان، یک پتانسیل متوسط به بالا است؛ اگرچه نسبت به برخی استانهای دیگر عقبتر هستیم.
رویه غلط فناوران خوزستانی به سمت طرحهای نفتی
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه 2 معضل در این خصوص وجود دارد، گفت: یک مسأله به تفکر فناوران استان مربوط است که به سمت فعالیتهای حوزه نفت گرایش دارند زیرا خوزستان یک استان نفتخیز بوده و عمده اقتصاد آن در دست شرکتهای نفتی است. درنتیجه معمولاً اغلب افراد به این سمت گرایش پیدا میکنند که شرکتهایی را تأسیس کنند تا بتوانند قراردادهایی را با نفت منعقد کنند.
فاخر افزود: این رویه غلطی است و ما روی آن قسمت از شرکتها که به سمت نفت و قراردادهای نفتی نمیروند، تأکید میکنیم زیرا میدانیم نفت درهرصورت مدت معدود و کاربریهای خاصی دارد؛ به همین دلیل نمیتوان چندان روی آن سرمایهگذاری کرد. ما به تکنولوژیهای برتر بهطور مثال در مباحث محیطزیست و بهداشت و درمان نیاز داریم.
معضل تشکیل کارگروههای تخصصی مبتنی بر روابط دوستانه
وی معضل دوم را اقدام بسیاری از افراد نسبت به تأسیس شرکت و ارائه طرحها و ایدههای آنها بدون بستن یک گروه علمی قوی دانست و تصریح کرد: بهطور مثال شرکتی که میخواهد در حوزه مهندسی پزشکی فعالیت کند اگر در آن شرکت یک متخصص مهندسی پزشکی یا پزشک وجود نداشته باشد قاعدتاً نمیتواند محصول خود را بهراحتی وارد بازار کند زیرا مصرفکننده نهایی محصول آنها پزشک یا جامعه پزشکی است؛ درواقع تشکیل کارگروههای تخصصی برای شرکتها تا حدودی غیرعلمی و مبتنی بر روابط دوستانه است، تا روابط علمی.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان درباره طرح منتخب خوزستان برای حضور در جشنواره شیخ بهایی، اظهار داشت: با توجه به اینکه یکی از موارد تحت پیگیری در استان مباحث آلایندگی صنایع هستند و یکی از صنایع نیز صنعت نیشکر است که مواد زائدی تحت عنوان باگاس تولید میکند که این ماده به دلیل دارا بودن الکل زیاد خاصیت خود اشتعالی دارد و آلایندههایی را وارد محیط میکند، طرحهایی که این ماده را به یک محصول قابلاستفاده تبدیل کند برای ما حائز اهمیت هستند زیرا هم معضل آلایندگی حاصل از تولید این ماده رفع میشود و هم از این ماده که با حجم زیاد در استان تولید میشود و از بین میرود یک محصول قابلاستفاده ایجاد میشود. طرحی که درنهایت ازنظر داوران تأیید شد، در این حیطه بود.
مزایای حضور طرحهای کسبوکار در جشنوارههای فناوری
وی با اشاره به امتیاز حضور در جشنوارههای فناوری برای طرحهای کسبوکار، خاطرنشان کرد: طرحهای فناور یا نوآور درنهایت هنگامیکه بخواهند محصول نهایی را وارد بازار کنند یا قرارداد نهایی خود را ببندند به برخی تأییدیهها نیاز دارند که یکی از این تأییدیهها شرکت در جشنوارههای علمی و فناوری برتر است؛ بهگونهای که اگر طرحی در این جشنوارهها ارائه و تأیید شود فرآیند اخذ این تأییدیهها برای آن برای ورود به بازار بسیار تسهیل خواهد شد.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان افزود: این تأییدیهها موجب میشود که شرکتها بتوانند بهراحتی مجوزهای نهایی برای ارائه محصول خود به بازار را اخذ کنند. علاوه بر آن با توجه به اینکه کارگروهها پیشینه علمی طرح را نشان نمیدهند، وقتی داوری علمی تخصصی روی طرح انجام شده و تأییدیه علمی اخذ کرده باشد، از امتیاز بالایی برخوردار خواهد شد زیرا مشاورههای تخصصی خود را طی کرده است.
فاخر درباره تفاوت طرحهای استان نسبت به سال گذشته با بیان اینکه تعداد این طرحها تغییری نکرده است، گفت: مشکل ما این است که بسیاری از فناوران از اهمیت این جشنوارهها بیاطلاع هستند و درنتیجه طرحها برای حضور در جشنواره ارائه نمیشوند و معمولاً یا خودِ فرد بهصورت خودجوش جستجو میکند یا برحسب اتفاق در جشنوارهای مانند ایتاپ طرح خود را ارائه و در آنجا راهنمایی میشود. بهعبارتدیگر ساختار ارتباطی در حیطه فناوری در استان شکل نگرفته است به همین دلیل طرحهای بسیار معدودی وجود دارد که هرساله در این جشنواره شرکت میکنند.
فناوران و ایدهپردازان از ارائه طرح خود ترس دارند
وی با بیان اینکه دغدغه این افراد این است که ایده آنها شاید از دستشان خارج شود، اظهار کرد: به همین دلیل غالب افرادی که با آنها برخورد میکنیم از ارائه ایده خود ترس دارند زیرا در کشور ما ضمانتهای لازم وجود ندارد که اگر فردی ایده خود را ارائه داد شخص دیگری از آن استفاده نکند؛ درنتیجه اغلب این افراد منتظر میمانند تا ایده آنها ابتدا ثبت اختراع شده و سپس آن را ارائه دهند.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان ادامه داد: معمولاً حدود 80 تا 90 درصد از افرادی که برای ارائه ایده خود مراجعه میکنند افرادی هستند که ایده آنها قبلاً ثبت شده است. از سوی دیگر ما نیز نمیتوانیم این اطمینان خاطر را به آنها ارائه دهیم؛ درنتیجه صاحبان ایده به دلیل قوانین ضعیف حمایت از ایدهپردازان در کشور و ضعف مالکیت معنوی از ارائه ایده خود نگران هستند.
فاخر مسأله دیگر را ضعف ارتباط بینسازمانی میان ساختارهای علم و فناوری دانست و توضیح داد: اگرچه مراکز رشد در استان جلسات مشترکی دارند اما برای معرفی طرحهای برتر خود سرمایهگذاری نمیکنند؛ در حال حاضر حدود هفت مرکز رشد علاوه بر مراکز مختلف پژوهشی، فناوری و نوآوری در استان وجود دارد که اگر هرکدام یک طرح برتر را ارائه دهند شاید بالغبر 25 طرح برتر داشته باشیم.
لزوم ایجاد دفاتر ارتباط با صاحبان ایده در پارکها و مراکز رشد
وی همچنین با بیان اینکه مشاورههای تخصصی در این زمینه نیز صورت نمیگیرد، گفت: پارکها و مراکز رشد فناوری باید مشابه دفتر ارتباط مردمی استانداری، یک دفتر ارتباط با فناوران خارج از این مراکز داشته باشند که افراد صاحب ایده بتوانند بهطور رایگان از مشاوره آن بهرهمند شوند و جشنوارههای مختلف نیز توسط این دفاتر به افراد معرفی شود؛ به دلیل آنکه هماهنگی و ارتباط بینسازمانی ضعیف است این اتفاقات رخ نمیدهد.
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با اشاره به اینکه برای ارائه طرحها جهت معرفی به جشنواره شیخ بهایی معمولاً یک فرصت یک تا 1.5 ماهه در نظر گرفته میشود، افزود: پس از منقضیشدن این زمان، طرحها ارسال میشود؛ المپیاد استانی طرح کسبوکار دانشجویی از سوی پارک علم و فناوری خوزستان زیرگروه جشنواره شیخ بهایی تعریف شد و بهعبارتدیگر رویداد جداگانهای نبود اما فرصت کافی نیز برای برگزاری این جشنواره وجود ندارد.
دلیل ادغام المپیاد کسبوکار در جشنواره شیخ بهایی
فاخر ادامه داد: فرض کنید در آن جشنواره 20 طرح ارائه شود؛ اولین مشکل این است که این طرحها درجایی ثبت نمیشوند که قابلپیگیری باشند. بهعبارتدیگر سامانهای که طرحها در آن با مشخصات صاحبان آنها ثبت شود، ایجاد نشده است. از سوی دیگر همه کار را بر عهده فرد ارائهدهنده ایده میگذاریم، این فرد هم درنهایت خسته میشود. ما به او یک نمونبرگ میدهیم و وقتی آن را تحویل داد، عیناً طرح را وارد مرحله داوری میکنیم، بدون آنکه فرد راهنمایی شده باشد؛ در اینجا جای مشاوره تخصصی خالی است.
وی موضوع دیگر را فاصله زمانی بسیار کم میان 2 جشنواره دانست و خاطرنشان کرد: فردی که ایده خود را در یک جشنواره ارائه داده و یک جایزه کوچک هم دریافت کرده است، گاهی فراموش میکند یا خسته میشود و ترجیح میدهد مدتی را استراحت کند و معمولاً افراد 2 جشنواره متوالی را شرکت نمیکنند؛ به همین دلیل اگر فاصله زمانی بین جشنوارهها بیشتر بود و طرحها نیز جایی ثبت میشد که قابلپیگیری باشند، میتوانستیم با افراد برای برگزاری جشنواره ارتباط داشته باشیم.
هر جشنواره متولی میخواهد/همه سازمانها باید سهیم باشند
مشاور عالی پارک علم و فناوری خوزستان با بیان اینکه باید زحمت خود را بیشتر کنیم، گفت: در استان ما با توجه به ضعف اطلاعرسانی ناگزیر باید خودمان به دنبال فناوران، نوآوران و صاحبان ایده برویم زیرا اغلب از این ساختارها بیاطلاع هستند؛ البته هیچ اشکالی هم ندارد زیرا آنها میخواهند از استان ما دفاع کنند و نمادی از فناوری استان هستند.
خر تصریح کرد: جشنواره طرح کسبوکار تا مراحلی پیش رفت اما واقعیت این است که هر جشنوارهای متولی میخواهد؛ بهطور مثال مگر پارک علم و فناوری بهتنهایی میتواند چند جشنواره را برگزار و برای آن هزینه کند و مگر چهقدر اعتبار، نیرو و امکانات در اختیار دارد؟ برای برگزاری چنین جشنوارههایی دستگاهها و سازمانهای دیگر هم باید سهیم باشند. وقتی میگوییم همکاری بینسازمانی ضعیف است، یکی از نمودهای آن در چنین بخشهایی است. این جشنواره نیز بهدلیل نبود حمایت بهنوعی لغو شد و طرحهای ارائهشده در آن نیز بهطور مستقیم برای جشنواره شیخ بهایی داوری شدند.