مدیر كل آموزش قضات قوه قضاییه و دبیر كارگروه جذب و استخدام داوطلبان تصدی امر قضا، با تشریح چگونگی انجام آزمون شفاهی و علمی از پذیرفته‌شدگان آزمون كتبی تصدی امر قضا از احتمال جذب قضات با ظرفیت بیش از 500 نفر اعلام شده، خبر داد.
حسن افشار درباره چگونگی اعلام اعتراض از سوی داوطلبان آزمون تصدی منصب قضا كه در تاریخ 9 مهر برگزار و نتایج آن 30 مهرماه اعلام شد در گفت‌وگو با ایسنا گفت: اگرچه در آزمون‌های استخدامی، قراردادن امكان اعتراض از سوی داوطلبان چندان مرسوم نیست زیرا موجب به هم ریختگی برنامه و حتی ركود فرایند ارزیابی علمی و اختبار می‌شود، اما ما به منظور شفاف سازی فرایند برگزاری آزمون، كارنامه بسیار كامل و دقیقی صادر كردیم كه تصحیح پاسخ نامه‌ها در آن به صورت مكانیزه انجام شد و من شخصا با حضور نماینده حفاظت اطلاعات قوه قضاییه و معاونت آموزش و تحقیقات از هر 40 برگ پاسخنامه، یك برگ را به صورت تصادفی دستی تصحیح كردم كه در این بررسی حتی یك مورد هم خطا در تصحیح مكانیزه مشاهده نكردیم.
درصد خطا بسیار پایین بوده است
وی با بیان اینكه مجری نرم افزار ثبت نام كه معاونت آموزش حوزه علمیه قم است به ما اطمنیان داد كه درصد خطا بسیار پایین است، افزود: ما هنوز یك مورد هم مشاهده نكردیم كه خطایی صورت گرفته باشد، اما به دلیل تماس‌های مكرر داوطلبان برای بررسی مجدد كارنامه، این امكان را در سایت فراهم كردیم كه هر كس اعتراض داشته باشد در یك پروسه زمانی مشخص اعتراض كند.
مدیر كل آموزش قضات اضافه كرد: معترضان می‌توانند با وارد كردن كد رهگیری‌شان وارد سایت شوند. ما اعتراض‌ها را به صورت دستی و مكانیزه بررسی می‌كنیم و نتیجه این بررسی را مجددا از طریق سایت اعلام می‌كنیم.
هیچ اعتراضی بدون بررسی كنار گذاشته نمی‌شود
افشار از كلیه داوطلبان درخواست كرد از تماس تلفنی یا مراجعه مستقیم به معاونت آموزش خودداری كنند و گفت: چون با كمبود نیروی انسانی و تراكم كار سازمانی و فرا سازمانی به ویژه در بحث اختبار داوطلبان و گزینش و مصاحبه علمی مواجه هستیم، داوطلبان هر مطلبی دارند از طریق سایت منعكس كنند و ما هم از طریق سایت اطلاع رسانی خواهیم كرد. داوطلبان مطمئن باشند هیچ اعتراضی بدون بررسی كنار گذاشته نمی‌شود. هر اعتراضی كه داوطلبان منعكس كنند حتما با نظر كارشناسان بررسی دقیق می‌شود و نهایتا خودم بر این بررسی‌ها نظارت نهایی را خواهم داشت.
وی درباره نحوه ارایه اعتراض‌ها به معاونت آموزش اظهار كرد: هر داوطلب تا دوبار می‌تواند وارد سیستم شود و اعتراض خود را وارد كند. بیشتر از دو بار به دلیل حفظ امنیت شبكه، اطلاعات و جلوگیری از بروز اشكالات و بی نظمی در سیستم امكان ندارد.
حداكثر تا 10 دی نتایج اعتراضات اعلام می‌شود
مدیر كل آموزش قضات در پاسخ به سوال ایسنا درباره پروسه زمانی بررسی و پاسخگویی به اعتراض هر داوطلب عنوان كرد: از روز شنبه (22 آبان 89) داوطلبان می‌توانستند وارد سایت شده و اعتراض خود را اعلام كنند. زمان نهایی برای اعلام اعتراض در سایت تا 5 آذرماه است و ما حداكثر بین 20 روز تا یك ماه از زمان پایان اعتراض یعنی حداكثر تا 10 دی نتایج بررسی اعتراضات را اعلام می‌كنیم.
افشار در پاسخ به این سوال ایسنا كه رسیدگی به اعتراضات به صورت یك جا انجام می‌شود یا مرحله به مرحله صورت می‌گیرد؟ گفت: سعی خواهیم كرد برای اینكه تراكم كار پیش نیاید و داوطلبان هم به مرور بتوانند پاسخ خود را دریافت كنند از پنجم آذر ماه رسیدگی به اعتراضات را آغاز كنیم. پاسخ‌ها نیز به مرور وارد سایت خواهد شد و داوطلب معترض می‌تواند با كد رهگیری خود وارد سایت شده و نتیجه اعتراضش را ببیند.
1000 نفر اعتراض كردهاند
وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا كه تعداد اعتراضات تاكنون چه میزان بوده و بیشتر در رابطه با كدام بخش كارنامه بوده است گفت: به دلیل اینكه طراحی سیستم اعتراض در سایت معاونت آموزش بسیار سهل و آسان است و هر كس می‌تواند با یك كلیك و اقدام بسیار ساده اعتراض كند تاكنون حدود 1000 نفر اعتراض كردهاند. بیشترین اعتراض نیز در زمینه درصد پاسخگویی داوطلبان به سوالات و رتبه آنهاست كه البته این ابهامی است كه برای داوطلبان به وجود آمده وگرنه ما به نرم افزار اطمینان داریم و تقریبا امكان خطا در حد صفر است.
وی خاطرنشان كرد: اگر تعداد بیشماری از داوطلبان اعتراض كردند این به معنی وجود مشكل در سیستم یا نحوه تصحیح نیست، بلكه به دلیل سهولت امكان اعتراض در سایت است.
نمره كتبی برای قبول شدن باید بالای 12 باشد
مدیر كل آموزش قضات و دبیر كارگروه در پاسخ به سوال دیگر ایسنا درخصوص دلایل اینكه "رتبه كل كشوری بدون لحاظ مقطع" بعدا به كارنامه اضافه شده است گفت: در ابتدا در كارنامه عبارت "رتبه كل كشوری" درج شده بود و این موضوع این ابهام را ایجاد كرده بود كه برخی ملاحظه می‌كردند با رتبه‌های كمتر مردود اعلام شدهاند. ما موضوع را بررسی كردیم و دیدیم مجری نرم افزار در ذكر رتبه كشوری واژه با لحاظ مقطع را نیاورده بود و در واقع "رتبه كشوری با لحاظ مقطع" بوده است. برای رفع این ابهام ما "رتبه كل كشوری بدون لحاظ مقطع تحصیلی" را اضافه كردیم. الان هر كس وارد سیستم شود این اصلاحات را ملاحظه خواهد كرد یعنی علاوه بر رتبه كشور با لحاظ مقطع، رتبه كل كشوری بدون لحاظ مقطع هم اضافه شده است.
شاید عده‌ای به صورت ذخیره دعوت به مصاحبه شوند
افشار با اشاره به اینكه كسانی كه نمره آزمون كتبی آنها بالای 12 است به عنوان قبول آزمون كتبی معرفی شدهاند گفت: كسانی كه نمره آزمون كتبی شان زیر 12 است مردود اعلام شدهاند البته ممكن است بعدا تصمیم‌گیری شود و با بررسی نمرات دروس اختصاصی از میان این افراد نیز عده‌ای به عنوان ذخیره پذیرفته شوند اما در این مورد هنوز تصمیم گیری نشده است و منوط به پیشنهاد معاونت آموزش و تحقیقات قوه و موافقت و تصویب نهایی ریاست قوه قضاییه است.
وی با بیان اینكه سه رتبه در كارنامه ذكر شده كه عبارتند از "رتبه در منطقه"، "رتبه كل كشوری با لحاظ مقطع" و " رتبه كل كشوری بدون لحاظ مقطع" گفت: مبنای پذیرش داوطلبان، نمره آزمون كتبی بوده است اما اگر كسی به كارنامه‌اش مراجعه كرد و متوجه شد ما 1333 نفر قبول كردیم و رتبه كل كشوری او بدون لحاظ مقطع پایین تر از این میزان است و مردود نیز اعلام شده، حتما اعتراض كند. البته درصد خطای این سیستم بسیار پایین است و تقریبا در حد صفر است و اگر موردی مشاهده شود، حتما بررسی خواهیم كرد.
بیش از 5 هزار نفر در آزمون شركت نكردند
مدیر كل آموزش قضات در پاسخ به سوال ایسنا درباره تعداد افراد غایب در جلسه آزمون گفت: بیش از 19 هزار نفر در آزمون ثبت نام كردند كه كمتر از 14 هزار نفر آنها شركت كننده بود یعنی بیش از 5 هزار نفر غایب داشتیم چون ثبت نام رایگان بوده، برخی شرایط ثبت نام را نداشتند و در جلسه آزمون نیز شركت نكرده بودند.
1333 نفر اسامی‌شان برای مرحله بعد اعلام شد
افشار درباره فرایند اجرایی آزمون تصدی منصب قضا گفت: آزمون علمی كتبی داوطلبان تصدی امر قضا كه بیش از 19 هزار نفر در رشته‌های مختلف حقوق قضایی، فقه و مبانی حقوق اسلامی در مقطع تحصیلی كارشناسی و كارشناسی ارشد و تعدادی هم دانشجوی دكتری در آن شركت كردند روز جمعه 9 مهرماه در 5 منطقه كشور با همكاری مركز حفاظت و اطلاعات قوه و دادگستری استان‌های خوزستان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و كرمان با رعایت معیارها و استاندارهای مطلوب آموزش برگزار شد.
وی با بیان اینكه حدود 14 هزار نفر در این مسابقه علمی بزرگ شركت كردند افزود: با توجه به معیارهای مصوب كارگروه جذب و استخدام امر قضا كه در معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه تشكیل می‌شود بدون لحاظ اولویت‌ها صرفا بر اساس نمره علمی هر داوطلب اسامی پذیرفته شدگان اصلی یعنی تعداد 1333 نفر بدون در نظر گرفتن مقطع تحصیلی آنها اعلام شد و كارنامه هر داوطلب كه فقط خود داوطلب می‌توانست به آن دسترسی داشته باشد در سایت بارگذاری شد.
مدیر كل آموزش قضات درباره بخش‌های مختلف كارنامه داوطلبان گفت: كارنامه هر داوطلب حاوی اطلاعات فردی داوطلب بود كه شامل مشخصات سند سجلی، محل سكونت، محل آزمون، مقطع تحصیلی و آخرین مركز علمی است كه از آن فارغ التحصیل شدهاند. بخش بعدی كارنامه اطلاعات آزمون كتبی شامل تعداد پاسخ صحیح، سفید و غلط و نمره آزمون كتبی، رتبه در منطقه، رتبه كشوری با با لحاظ مقطع و بدون لحاظ مقطع و نتیجه آزمون كتبی است. در بخش سوم این كارنامه درصد پاسخگویی داوطلب به مواد درسی آزمون كتبی درج شده است.
جداسازی گزینش علمی از گزینش اخلاقی و رفتاری
افشار درباره چگونگی درج درصدهای هر درس و معنی آنها توضیح داد: درج درصدها در كارنامه صرفا برای آگاهی داوطلبان از وضعیتشان صورت گرفته است. اگر داوطلبی در درس آیین دادرسی مدنی یا كیفری یا حقوق جزای عمومی یا اختصاصی از 20 سوال به 10 سوال جواب صحیح بدهد در واقع به 50 درصد سوالات پاسخ صحیح داده است، اگر به 11 سوال درست جواب بدهند در واقع 55 درصد سوالات را درست جواب داده اند یعنی بابت هر سوال درست پنج درصد اضافه می‌شود. در مورد دروسی كه ضریب سه دارد پاسخ دادن به مثلا 11 سوال درست، ضربدر سه می‌شود و در واقع داوطلب به 33 سوال درست جواب داده یعنی 33 نمره خام داوطلب را تشكیل می‌دهد. در این آزمون نمره خام داوطلبی كه همه سوالات را صحیح جواب دهد300 است.
وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره نحوه تعیین صلاحیت علمی پذیرفته شدگان آزمون تصدی منصب قضا عنوان كرد: رییس قوه قضاییه در راستای ارتقا و اهتمام بر سیاست‌های نخبه گزینی و توجه جدی به ورودی مناسب انسانی دستگاه قضایی به خصوص در حوزه جذب قضات، بخش گزینش علمی را از گزینش اخلاقی و رفتاری جدا كردند. با توجه به اعتقادی كه دكتر واعظی معاون آموزش و تحقیقات قوه قضاییه به این مقوله دارند كه باید ورودی دستگاه قضایی به سامان شود و نیروهای با انگیزه، توانمند و متخصص وارد شوند بنابراین این مسوولیت فرا سازمانی را معاونت آموزش و تحقیقات پذیرفت.
مرحله بعد انتخاب افراد تیزهوش و متعهد است
مدیر كل آموزش قضات در ادامه گفت: معاونت آموزش و تحقیقات قوه با تمام تلاش و امكانات مادی و معنوی تلاش می‌كند در این حوزه كارش را به نحو احسن انجام دهد در همین راستا آزمون علمی كتبی برگزار شد. مرحله بعدی شناسایی افراد توانمند، تیز هوش و متعهد در مرحله اختبار یا مصاحبه علمی شفاهی است.
افشار ادامه داد: برای اینكه این كار منظم و با برنامه‌ریزی پیش برود و ضوابط مشخصی داشته باشند، شیوه نامه مصاحبه علمی داوطلبان تصدی امر قضا در 22 ماده در 13 شهریور 89 به تصویب معاون آموزش و تحقیقات قوه قضاییه رسید و 17 شهریور 89 ابلاغ شد. در ماده یك شیوه نامه مقرر شده كه اننخاب نهایی علمی داوطلبان تصدی امر قضا از بین كسانی است كه حائز شرایط ورود به مرحله مصاحبه هستند. بر اساس ماده 2 و 3 این شیوه نامه كمیته تشخیص صلاحیت علمی جلسات متعددی برگزار كرد كه در آن اساتید عالی رتبه حقوق دانشگاه ها، قضات عالی رتته دستگاه قضایی و متخصص در امور مدنی و جزایی و همچنین روانشناسان و روانپزشكان حضور داشتند و شیوه نامه در جلسات متعددی با حضور معاون آموزش و تحقیقات قوه تبیین و تركیب هیات‌ها معلوم شد.
دعوت تلفنی برای انجام مصاحبه شفاهی
وی افزود: هر هیات تشخصیص صلاحیت علمی از چهار نفر تشكیل شده كه یك نفر متخصص در امور مدنی اعم از فقهی و حقوقی، یك متخصص در امور جزایی از جهت فقهی و حقوقی، یك نفر روان شناس یا روان پزشك و یكی از قضات مجرب و متخصص به عنوان عضو و دبیر كه او هم متخصص در امور مدنی و هم جزایی است، حضور دارند. این هیات ها با تدوین جدول زمانی روز و ساعت كارشان مشخص شدند و بر اساس تقسیم كار صورت گرفته، فهرست اسامی پذیرفته شدگان با تشكیل پرونده از سوی دبیر كارگروه جذب و استخدام داوطلبان امر قضا مطابق این شیوه نامه به معاون آموزش و تحقیقات قوه یا قائم مقامشان اسال می‌شود. فهرست‌های ده تایی به همراه پرونده این داوطلبان به كمیته‌های ده گانه ارجاع می‌شود.
مدیر كل آموزش قضات پرونده هر داوطلب را شامل اوراقی مانند مشخصات كامل، نامه ارجاع مصاحبه داوطلب به هیات، كارنامه داوطلب، عكس اسكن شده برای مراحل گزینشی و اوراقی كه مربوط به پرسش و ارزیابی داوطلب است دانست و گفت: هر یك از هیات‌ها با تماس تلفنی كه از داوطلبان به عمل می آورند برای یك جلسه دو ساعته، حدود دو الی چهار داوطلب را برای مصاحبه علمی شفاهی دعوت می‌كنند به محض اینكه دعوت می‌كنند متصدی دعوت صورت جلسه می‌كند.
تاكنون50 نفر مصاحبه شدهاند
افشار درباره تعداد پذیرفته شدگان مصاحبه علمی شفاهی گفت: نمی‌توان پیشگویی كرد ولی اگر استقراء كنیم، در حال حاضر بیش از 50 نفر مصاحبه شدهاند و حدود 10 تا 15 درصد آنها ریزش داشتند. به نظر می‌رسد 80 درصد پذیرفته شدگان آزمون كتبی در گزینش علمی و مصاحبه شفاهی نیز پذیرفته شوند و اسامی نهایی به اداره كل گزینش و استخدام قضات برای طی بقیه مراحل گزینش اخلاقی و رفتاری ارسال شوند.
ممكن است بالای 500 نفر هم جذب شوند
وی در پاسخ به این سوال كه آیا ظرفیت خاصی برای پذیرش داوطلبان در نظر گرفته نشده و اگر همه 1333 نفر قبول شوند آیا محدودیتی برای پذیرش آنها وجود ندارد گفت: محدودیت هست ولی از 1000 نفر 500 نفر روحانی و 500 نفر غیر روحانی جذب می‌شود. ریاست قوه قضاییه این اجازه را داده كه اگر از نظر علمی و گزینشی تعداد بیشتری پذیرفته شدند ما مقید به آن 500 نفر نباشیم اما چه بسا ممكن است 500 نفر هم نتوانند موفق از مراحل گزینش دربیایند و نهایتا تعداد پذیرفته شدگان كمتر از 500 نفر باشد چون تحقق سیاست نخبه گزینی برای دستگاه قضایی بسیار جدی است و معاون آموزش و تحقیقات قوه هم خیلی تاكید دارند و قرار نیست به هر قیمتی و بهایی نیروی قضایی جذب شود و چه بسا كمتر از 500 نفر در نهایت استخدام شوند ضمنا 500 نفر سهمیه جذب قضایی روحانی هم متولی دیگری دارد و متولی آن موسسه آموزش و پژوهش قضا مستقر در قم است.
تشریح نحوه‌ی آزمون شفاهی از داوطلبان
مدیر كل آموزش قضات و دبیر كارگروه با اشاره به فرم صورت جلسه كمیته تشخیص صلاحیت علمی اظهار كرد: ماده 12 شیوه نامه 100 امتیار برای مرحله آزمون علمی شفاهی در نظر گرفته كه 50 امتیاز آن پرسش در امور مدنی است كه 20 نمره مربوط به ارزیابی توان پاسخگویی داوطلب در امور مدنی و 20 نمره در امور جزایی و 5 نمره تفسیر مواد قانونی در امور مدنی و 5 نمره به امور جزایی اختصاص دارد. بخش دیگر درك و توضیح متن فقهی است كه منبع آن را تحریرالوسیله حضرت امام (ره) قرار دادیم كه آن هم 10 نمره امور مدنی 10 نمره امور جزایی است. نهایتا قدرت تجزیه و تحلیل مباحث مطرح شده در مصاحبه است كه 15 نمره به امور مدنی و 15 نمره به امور جزایی اختصاص دارد.
افشار درباره تركیب كمیته تشخیص صلاحیت علمی داوطلبان گفت: اعضای علمی كمیته‌های ده گانه سه نفر عضو حقوقدان هستند كه سوالات متعددی مطرح می‌كنند و سوالاتشان مطابق مواد 8 و 9 شیوه نامه باید مربوط به مباحث مدنی، كیفری و فقهی باشد كه بتوانیم قدرت تفسیر، توان تجزیه و تحلیل، ضریب هوشی و توانایی كاربرد مبانی قواعد حقوقی داوطلب را احراز كنیم. در همین راستا سوالات متعدد از آیین دادرسی مدنی، كیفری، حقوق مدنی، حقوق تجارت، امور حسبی، حقوق ثبت، حقوق جزای عمومی و اختصاصی مطرح می‌شود و در بخش مدنی و جزایی تحریر الوسیله مسایلی پرسیده می‌شود به این صورت كه داوطلب باید بتواند متن را با رعایت اعراب قرائت كند و ترجمه و توضیح دهد.
وی افزود: پس از مصاحبه دبیران كمیته‌های ده گانه مكلف‌اند كارنامه داوطلبان را به دبیرخانه كارگروه برگردانند. دبیر كارگروه با لحاظ 60 درصد نمره آزمون علمی كتبی و 40 درصد نمره آزمون علمی شفاهی نتیجه نهایی را اعلام كند و اسامی نهایی را به اداره كل گزنیش و استخدام قضات اعلام كند.
تا دو ماه آینده گزینش علمی داوطلبان تمام می‌شود
مدیر كل آموزش قضات قوه قضاییه در پاسخ به این سوال ایسنا كه نتایج مصاحبه‌های شفاهی علمی چه زمانی اعلام می‌شود گفت: معاونت آموزش به لحاظ نیاز جدی دستگاه قضایی به نیروی انسانی، تمام توان خود را به كار گرفته و كمیته‌ها به صورت دو شیفت كار می‌كنند كه گزینش علمی سریع به پایان برسد. به نظر می‌رسد تا دو ماه آینده گزینش علمی داوطلبان یعنی مصاحبه شفاهی تمام شود و اسامی نهایی به حوزه گزینش و استخدام ارسال شود كه آنها بحث تحقیقات، استعلام، گزینش و مصاحبه اخلاقی و رفتاری دارند.
افشار همچنین خبر داد: برای تسریع قضیه تصمیم گیری شده استان‌هایی كه بالای 30 نفر پذیرفته شده دارد هیات‌ها به آن استان‌ها اعزام شوند و مصاحبه را همانجا انجام دهند. الان استان‌های خوزستان، كرمان، آذربایجان غربی، ایلام، كردستان به اضافه استان‌هایی كه بیش از 30 نفر داوطلب پذیرفته شده است مقرر شده كه هیات‌ها به آن استان‌ها بروند اما تهران و استان‌های همجوار تهران و استان‌هایی كه زیر 30 نفر پذیرفته شده دارند برای مصاحبه علمی شفاهی به معاونت آموزش و تحقیقات قوه دعوت می‌شوند. بعد از مصاحبه علمی كه نتایج نهایی را به اداره كل گزینش و استخدام قضات اعلام كردیم اسامی پذیرفته شدگان نهایی را از طریق سایت و رسانه‌ها به اطلا داوطلبان عزیز خواهد رسید.
داوطلبان قبول شده در آزمون كتبی تماس نگیرند
وی به داوطلبان پذیرفته شده‌ای كه هنوز مصاحبه علمی شفاهی خود را انجام ندادند توصیه كرد: داوطلبان برای حضور در كمیته‌های ده گانه مدام پیگیری و تماس نگیرند. شماره تماس تلفن ثابت و همراه همه داوطلبان پذیرفته شده را استخراج كردیم و در اختیار هیات‌های ده گانه قرار دادیم. از طریق معاونت، اسامی داوطلبان به تناسب كار و برنامه زمان بندی كمیته‌های دهگانه ارجاع شده است. دبیران كمیته‌های ده گانه یا كارمندی كه متصدی این امور است حتما با داوطلبان تماس خواهند گرفت و زمان و مكان حضور داوطلب را اعلام خواهند كرد لذا داوطلبان پذیرفته شده از این جهت دغدغه نداشته باشند.
مدیر كل آموزش قضات در ادامه گفت: داوطلبان با مطالعه دقیق مواد درسی اعلام شده یعنی تجزیه، تحلیل و تفسیر، آیین دادرسی مدنی، كیفری، قانون مجازات اسلامی و قانون تجارت و تحریرالوسیله حضرت امام (ره) در بخش امور مدنی و جزایی، به اضافه منابعی كه در آزمون‌های كارشناسی ارشد استفاده می‌شود، در مصاحبه‌های علمی حضور یابند. فضای مصاحبه بسیار صمیمی و دوستانه است داوطلبان بدون استرس با تمركز و آرامش كامل شركت كنند و ان شالله خداوند عنایت خواهد داشت و در مصاحبه علمی موفق خواهند شد.
وی اضافه كرد: تعداد زیادی از پذیرفته شدگان مدام تماس می‌گیرند و می‌پرسند كه چه زمانی برای مصاحبه بیاییم. همه پذیرفته شدگان حداكثر دو ماه دیگر برای مصاحبه علمی دعوت می‌شوند. اگر شماره تماس كسی تغییر یافته تماس بگیرد شماره تماس جدیدش را اعلام كنند تا در اختیار هیات‌های ده گانه قرار دهیم.