«نویسندگی» شغلی که باید آن را از نو نوشت

گفتگو با راضیه تجار دبیر انجمن قلم ایران
«نویسندگی» شغلی که باید آن را از نو نوشت


نویسندگی در طول تاریخ از یک سو با غم نان و سختی زندگی  نویسندگان و شاعران و حماسه سرایان بزرگ همراه بوده که فردوسی بزرگ در وصف این شرایط می گوید؛ «بسی رنج بردم در این سال سی؛ عجم زنده کردم به دین پارسی»و از سوی دیگر با زندگی اشرافی شاعران و نویسندگان دربارها و  سلسله های مختلف همراه بوده که وصف آنها در محافل شعری دربار غزنویان، سلجوقیان و حوارزمشاهیان و همچنین سلسله های بعدی و همچنین در حال حاضر هم می بینیم. اما با ابن همه "نویسندگی" کار آسانی نیست و بسیاری از آن به عنوان شغل سخت یاد می کنند.
این شغل به اعتقاد بسیاری استعداد می خواهد اما آموزش های امروزی که در قالب دوره های آموزشی مهارتی و کوتاه مدت دنبال می شود در پروراندان استعداد نویسندگی اهمیت بسیار دارد و می تواند  در تربیت نسل جدید نویسندگان نقش ایفا نماید. به مناسبت روز قلم با راضیه تجار دبیر انجمن قلم ایران درباره مسائل، مشکلات و فرصت ها و چالش های پیشروی نویسندگان به گفتگو نشستیم که از نظر خوانندگان ارجمند می گذرد.
◄ آیا می توان به نویسندگی به شغل نگاه کرد؟
■ ابتدا از هفته نامه وزین بازارکار تشکر می کنم که در این شرایط سخت به نویسندگان پرتلاش کشورمان هم که مثل بسیاری از کسب و کارها دچار مشکل شده اند توجه می نماید. در پاسخ سوال شما باید بگویم شاید برای عده ای نویسندگی کارکرد شغلی داشته باشد اما برای اکثریت آنها این موضوع مصداق ندارد. همواره در تاریخ شاهد آن هستیم که نویسندگان با نداری و غم نان سر و کار داشته اند . بنابراین به یقین می توانیم بگوییم که نویسندگان در کنار کار نویسندگی باید به فکر درآمد های دیگر باشند.
چه تعداد نویسنده در کشورمان وجود دارد؟
■ آمار دقیق را در این زمینه باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جویا شوید. اما تا آنجا که میدانم تعداد زیاد است،  اما برخی به معنای واقعی کلمه داستان نویسند که می توان به آنها نویسنده اطلاق کرد.
◄ مهمترین مشکلات و چالش های نویسندگی در ایران از دیدگاه شما چیست؟
■ نویسندگان قشر زحمت کش جامعه هستند. بسیاری از نویسندگان در طول تاریخ با چراغ شمع می نگاشتند و از خود آثار وزین برجای می گذاشتند. این شرایط در حال حاضر هم برای قشر زحمتکش مولف و نویسنده مصداق دارد. در کل می توان گفت مشکلات اقتصادی، نبود آرامش خیال، روز مرگی ها، نبود صنف، نبود جایگاه حقیقی و شان و منزلت واقعی نویسنده در سطح جامعه و درآمد کم مشکلات اصلی نویسندگان است اما عشق به نوشتن،احساس تعهد و مسئولیت و حب وطن و ... دستمایه حرکت نویسندگان کشورمان است. به هر حال باید بگویم این شغل با چالش های بسیاری مواجه است و حتی نمی توان به این شغل به عنوان شغل اصلی نگاه کرد کما اینکه در طول تاریخ هم بسیاری نتوانسته اند با وجود آثار ارزشمند از قبل آن زندگی و معیشت درخوری داشته باشند.
◄  انجمن قلم ایران با چه هدفی تاسیس شده است و چه برنامه هایی را برای نویسندگان دنبال می کند؟
■ انجمن قلم ایران تشکلی فراگیر است که داستان نویسان، شاعران، نمایشنامه نویسان، فیلمنامه نویسان، نظریه پردازان، منتقدان، محققان ، مترجمان شاخه های متفاوت ادبی ، هنری و علوم انسانی سراسر کشور را چه برای کودک و نوجوان و چه بزرگسال در بر می گیرد و اهدافش هم مجتمع ساختن اهالی قلم به قصد همدلی و نزدیکی و ایجاد زمینه مناسب برای حضور پررنگ تر و موثرتر آنها در جامعه است و زمینه سازی برای ایجاد ارتباط اعضا با مراکزهنری فرهنگی جهت خلق آثار ادبی.
یکی از کارهای انجمن برگزاری جشنواره قلم زرین است که امسال هجدهمین دوره اش برگزار میشود که به معرفی بهترین آثار منتشره در زمینه شعر و داستان و نقد و پژوهش در دوحوزه کودک و نوجوان میپردازد و به برگزیدگان هر شاخه جایزه تعلق می گیرد.
همچنین چاپ و معرفی آثار نویسندگان و پیشکسوتان از مواردی است که این انجمن دنبال می کند. برگزاری جشنواره های متعدد،چون جشنواره میلاد در منا- حرمت حریم حرم-چهل چراغ-جشنواره فلسطین و زخم و زیتون از برنامه های این انجمن است. انتشار مجلات ادبی و نقد مثل «اصحاب قلم و اقلیم نقد «که البته الان بخاطر مشکلات اقتصادی تعطیل شده است. همچنین دعوت و ارتباط دادن اهل قلم با جامعه و مردم در سمینارها و مراسم مختلف ادبی ،دادن وام و... از برنامه های دیگر انجمن است.
◄ این انجمن چه تعداد عضو دارد و شرایط عضویت چیست؟ چه خدماتی برای اعضایش ارائه می نماید؟
■ انجمن قلم ایران در حال حاضر 200 عضو دارد و دو شعبه خود را در شیراز و خرم آباد دایر کرده است. راه اندازی شعبات در استانهای دیگر هم در حال پیگیری و انجام است. شرایط عضویت هم  تابعیت جمهوری اسلامی ایران،پذیرفتن قانون اساسی ، متدین به یکی از ادیان رسمی کشور، نداشتن پیشینه نادرست و فساد اخلاقی است. 
ضمنا برای پذیرش حداقل باید یک جلد کتاب چاپ شده در قالب شعر یا داستان و یا نقد و یا پژوهش یا نمایشنامه یا فیلمنامه داشته باشد که طبق درخواست فرد متقاضی و پرکردن فرم مربوطه و ارسال آن همراه کتاب ارسالی،در جلسه موسسان مورد قضاوت قرار می گیرد و اگر از نظر ادبی تایید شود از هنرمند متقاضی دعوت به عمل می آید تا عضو  انجمن گردند.
◄ با توجه به اینکه موضوع قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان از سالها پیش مطرح بوده در حال حاضر این قانون به لحاظ تصویب و  اجرا در چه مرحله ای قرار دارد؟
■ بسیاری از قوانین مصوب می شوند اما در هنگام اجرا بامشکل مواجه می شوند ولی بودنشان بهتر از نبودنشان است!
◄  انجمن و نهادهای متولی چه حمایتی از نویسندگان جوان دارند؟
■ ما از سالهای پیش طرح»صد اثر از صد نو قلمان» را اجرا کردیم و این اثر صد شاعر و نویسنده جوان را به دست چاپ رسانده و آنها را به جامعه معرفی و با احترام تمام حق التالیف هم تقدیمشان کردیم. در شرایطی که متاسفانه بیشتر انتشاراتی ها یا به نوقلمان بها نمی دهند یا پول دریافت کرده و بدون کارشناسی دلسوزانه هر اثری را به چاپ می رسانند. در ادامه طرح «فرصت برابر» را اجرایی کردیم که هنوز هم ادامه دارد و بیشتر مختص نوقلمان شهرستان هاست.
◄ آیا نویسندگی ذاتی است یا می توان آن را آموزش داد؟ اگر نظرتان مثبت است بفرمایید انجمن آموزش هایی در این زمینه دارد؟
■ استعداد حرف اول را می زند اما به هیچ وجه نباید از آموزش غافل شد. تعدادی زیادی از نویسندگان و شعرا و منتقدین عضو انجمن در جاهای مختلف کلاس آموزشی دارند و در خود انجمن هم چند دوره های آموزشی برگزار شده است.
◄ در شرایط کرونا اوضاع نویسندگان را چگونه ارزیابی می کنید 
و پیشنهادات شما برای حمایت از نویسندگان چیست؟
■ شرایط سختی است و آرزو می کنم از این مرحله نه تنها نویسندگان که ملت ایران و مردم جهان به سلامت عبور کنند. اما از همین شرایط سخت هم میتوان استفاده بهینه را برای خلق اثر برد چون نویسندگان بیش از همه چیز به وقت و خلوت و همت نیاز مندند.
از نظر مادی هم با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که پیش بینی های لازم را بکنند ،چون دست ما کوتاست و خرما بر نخیل!


مصاحبه؛ امیرعلی بینام


 


چاپ | ارسال به ديگران

نشریه بازار کار

خبرنامه

لطفا جهت عضويت و يا لغو عضويت در خبرنامه الکترونيکی بازارکار، آدرس پست الکترونيک خود را وارد نماييد.

نظرسنجی

به نظرشما کدامیک از گروه رشته های تحصیلی شانس بیشتری برای یافتن فرصت شغلی دارند؟