16 اردیبهشت روز  جهانی مامایی است و روزی است که باید مقام ماما را گرامی داشت چرا که آنها کسانی هستند که قشنگ ترین لحظات یک انسان را رقم می زنند ماماها نخستین کسانی هستند که نوزادان را در آغوش میکشند و سپس در آغــوش مــادران قرار میدهــنــد و آنها فرشتگان مــهربــان زنــدگــی و پــیــــام آور شــادی بــــرای  مــادران و پــدران هستند.
 بـــه مـــنـــاســـبت 16 اردیــــــبـــهــــــشت مـــــــــصـــــــــادف بـــــــــا ۵ می که روز جهانی مامایی است با آیـــدا عــــرفـــانـــی نـــایب رئیس جمعیت مامایی ایران به گفتگو نشستیم :
مامایی یک شغل مقدس است
گرچه شغل مامایی یک شغل مقدس است و با تولد یعنی باشکوه ترین لحظات انسان ها گره خورده است اما این شغل یا رشته تحصیلی  که در جهان بیشتر از گذشته مورد توجه قرار دارد در ایران چندان وضع خوبی ندارد، چرا که هنوز به جایگاه واقعی این رشته و نقش آنها در سلامت جامعه بویژه زنان و دختران توجه جدی وجود ندارد.
رشته مامایی را می توان از جمله رشته های پر مشقت اما مقدس نامید که سابقه ای به قدمت تاریخ بشر  دارد. رشته مامایی از زیر مجموعه های گروه علوم پزشکی و بهداشت است که با هدف تربیت کارشناسان متعهد در زمینه آموزش و خدمات مامایی  شکل گرفته است تا فارغ التحصیلان این رشته بتوانند در جهت تامین سلامت مادران و کودکان جامعه قدم بردارند.
حدود 50 هزار ماما در کشور وجود دارد
نایب رئیس جمعیت مامایی ایران درباره رشته مامایی گفت: مامایی یکی از زیرمجموعه های علوم پزشکی است که نقشهای گستردهای اعم از نقش مشاورهای، آموزشی، مراقبتی، حمایتی، درمانگری و تحقیقاتی  را شامل می شود.
وی افزود: همه این نقشها در ارتباط با مادر و کودک مفهوم پیدا میکند یعنی ماما به مشاوره قبل، بعد و هنگام ازدواج، آموزش نحوه تنظیم خانواده، مراقبت در دوران بارداری، زایمان طبیعی و مراقبت بهداشتی مادر و کودک و آموزش به دختران در زمینه بهداشت دوران بلوغ و بعد از آن میپردازد.
نائب رئیس جمعیت مامایی ایران درباره تعداد ماماها در کشور گفت: حدود  50 هزار ماما در کشور وجود دارد که در بخش های مختلف دولتی و خصوصی و یا به شکل مستقل در قالب مراکز مشاوره یا مطب های مامایی فعالیت نموده و اشتغال دارند.
عرفانی با اشاره به اینکه حدود یک میلیون و دویست هزار تولد در کشور ثبت می شود گفت: ماما در نظام سلامت کشورهای مختلف نقش مهمی دارند اما در کشور ما آنها جایگاه شایسته خود را ندارند و باید در برنامه های توسعه نظام سلامت به آنها توجه شود.
وی افزود: تولد بزرگترین، باشکوهترین و بحرانیترین لحظه زندگی و قدیمیترین تجربه بشری است و در میان مشاغل نیز مامایی یکی از قدیمیترین مشاغل است بنابراین باید به رشته مامایی توجه ویژه ای صورت بگیرد.
شرایط ایجاد مطب یا مراکز مشاوره مامایی
نایب رییس جمعیت مامایی ایران درباره اینکه چه فرصت هایی برای اشتغال و کارآفرینی ماماها وجود دارد؟ گفت: ماماها خودشان می توانند بستر اشتغال را فراهم نمایند.
عرفانی درباره شرایط ایـــجاد مـــطـــب یا مراکز مـــشـــاوره مـــامـــایی افزود: ایـــجاد  مـــطب یـــا مـــراکز مشاوره مامایی در شهرهای بزرگ و روستاها و شهرهای کوچک کمی متفاوت است.
وی افزود: فارغ التحصیلان مامایی در شهرهای بزرگ باید دوسال تجربه کاری و یا طرحشان را گذرانده باشند و حداقل باید مدرک کارشناسی مامایی را داشته باشند .
نایب ریس جمعیت مامایی اضافه کرد: فارغ التحصیلان مامایی می توانند با مراجعه به سازمان نظام پزشکی و پرکردن فرم های مربوطه درخواست مجوز مطب یا مرکز مشاوره مامایی داشته باشند.
عرفانی با تصریح اینکه توسعه مراکز مامایی و استفاده از ماماها در مراکز درمانی یک نیاز است افزود: استفاده از ماماها علاوه بر پایگاه های جامع سلامت ، مراکز شهری و روستایی می تواند در بخش های مختلف آموزشی و پژوهشی و درمانی مورد توجه قرار بگیرد.
اشتغال ماماها به تفکیک حوزه های شغلی
نایب رئیس جمعیت مامایی ایران درباره اینکه در حال حاضر حدود 50 هزار ماما در کشور در چه حوزه هایی فعالیت دارند؟ گفت: از حدود 50 هزار مامایی که در کشور وجود دارد حدود 18 هزار ماما در بخش های آموزش و پژوهش دانشگاه های آزاد و دولتی، 12هزار و 200 نفر در بخش بهداشت و سلامت و 7 هزار نفر نیز مطب و مرکز مشاوره دارند.
عرفانی در ادامه گفت: به نظر می رسد در کشور 85 میلیون نفری ایران گرچه بیکاری در همه رشته های تحصیلی وجود دارد و مامایی هم از این قاعده مستثنی نیست اما فرصت های کار و اشتغال در بخش های مختلف برای ماماها وجود دارد و اگر انها بخواهند کمی توقعات خود را به لحاظ حقوق پایین بیاورند می توانند در بخش های مختلف دولتی، خصوصی و یا ایجاد مطب و مرکز مشغول به کار شوند.
وی افزود:  فارغ التحصیلان رشته مامایی بر اساس قوانین حاضر در صورت داشتن مدرک کارشناسی میتوانند برای دایر نمودن مطب جهت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی اقدام نمایند. در رابطه با بازار کار رشته مامایی در مقطع ارشد نیز باید بگوییم که فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد میتوانند به عنوان سرپرست و مدیر بخش های مختلف درمانی و سوپروایزر آموزشی در بیمارستان ها و یا در پست های مدیریتی و ستادی در مراکز بهداشتی-درمانی به فعالیت بپردازند.
وی با اشاره به اینکه رشته مامایی از کاردانی تا کارشناسی و از کارشناسی تا دکتری در کشور دایر است گفت: خوشبختانه مشکلی به لحاظ تحصیلات وجود ندارد و ماماها می توانند به تحصیلات خود در مقاطع مختلف ادامه دهند.
استفاده از ماماها در شرایط کرونا
عرفانی درباره اینکه آیا می توان از ماماهای بیکار یا جویای کار در مراکز درمانی به جای سایر کادر درمانی استفاده کرد و آنها را استخدام نمود؟  گفت: رشته های پزشکی و پیراپزشکی با هم همپوشانی دارند و مشکلی از این حیث وجود ندارد اما ماماها ماموریت ویژه خود را دارند و بهتر است در بخش هایی که رشته تخصصی آنها مشغول به کار شوند نه هر بخشی درمانی که نیاز به نیرو دارد.
وی در ادامه گفت: دراین وضعیت کرونا،  افراد درحوزه  بهداشت و خدمات درمانی نقش بسیار ارزنده ای در زمینه ارایه خدمات مربوط به غربالگری ، پیشگیری وکنترل درزمینه زایمان مادران کرونایی، مراقبت های بارداری موارد کرونا داشته اند .
وی با اشاره به اینکه در دنیا جایگاه ویژه ای برای ماماها به لحاظ سختی کار و اشتغال وجود دارد گفت: سال 2020 از طرف سازمان بهداشت جهانی سال جهانی ماما وپرستار  نامگذاری شد و شعار امسال روز جهانی ماما نیز ماما درکنار زنان ، جشن بگیریم ، ارج بنهیم ، الان نوبت ماست نام گذاری شده است.
گفت و گو: لیلا قرنفلی